Cyprus Mail’de yer alan habere göre, Güney Kıbrıs ve Yunanistan'ın ortak projesi Great Sea Interconnector (GSI) projesi, bu hafta sadece uygulanabilirliğiyle ilgili sorularla değil, aynı zamanda yoğun bir siyasi ve medya savaşının da odağına yerleşti.
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Güney Kıbrıs'ın mali taahhütlerini yerine getirmeye çağırırken, Kıbrıs Maliye Bakanı projeyle ilgili rezervlerini yineledi. Aynı günlerde basında, projeye en büyük destekçilerden biri olan Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias hakkında “çıkar çatışması” iddiaları gündeme geldi.
EPPO’DAN RESMİ SORUŞTURMA
Avrupa Savcılığı Ofisi (EPPO), GSI hakkında resmi soruşturma başlattığını doğruladı. Soruşturmanın, projeyi uzun süre yürüten Güney Kıbrıs merkezli EuroAsia Interconnector Ltd dönemine odaklandığı bildirildi.
Kıbrıslı Rum basınına göre savcılık özellikle, enerji alanında tecrübesi olmayan bu şirketin Avrupa Komisyonu’ndan nasıl 650 milyon Euro’luk hibe sözü alabildiğini araştırıyor.
Cyprus Mail’e konuşan Güney Kıbrıs Sayıştay Sözcüsü Marios Petrides, kurumun GSI’ye ilişkin özel bir rapor hazırladığını, ancak incelemenin yalnızca kamu kaynaklarının harcandığı veya harcanmasının taahhüt edildiği dönemi kapsayacağını söyledi.
ŞÜPHELİ İŞLEMLER VE İDDİALAR
Haberde, EuroAsia’nın projeyi Ekim 2023’te Yunanistan’ın elektrik iletim operatörü Admie’ye devrettiği ve bu süreçte 48,8 milyon Euro aldığı aktarıldı. Ancak birkaç gün içinde bu paranın yeniden Admie’ye döndüğü, EPPO’nun da bu işlemi mercek altına aldığı bildirildi.
Ayrıca bazı eski Kıbrıslı Rum bakanların isimleri gündeme gelse de, herhangi bir usulsüzlüğe karıştıklarına dair somut bulgu olmadığı vurgulandı.
MALİYET BELİRSİZ, FAYDA TARTIŞMALI
Cyprus Mail’in haberine göre, bugüne dek hiçbir hükümet GSI’nin Güney Kıbrıs’ta elektrik maliyetlerinde düşüş sağlayacağına dair net bir kanıt ortaya koyamadı.
2024 sonunda sızdırılan 2 raporda da bu belirsizlik açıkça dile getirilmişti:
Charles River Associates’in raporunda, projenin elektrik fiyatlarını düşürüp düşürmeyeceği “belirsiz” olarak nitelendirildi.
ABD merkezli hukuk firması Curtis’in hazırladığı raporda ise, GSI’nin finansal açıdan uygulanabilir olduğuna dair güvenilir bir kanıt bulunmadığı belirtildi.
Güney Kııbrıs Maliye Bakanı Makis Keravnos’un “kimse projenin maliyetini bilmiyor” sözlerine atıfta bulunan Cyprus Mail, maliyetin 2 ila 3 milyar Euro arasında değiştiğine işaret etti.
Sonuç olarak, Cyprus Mail'in belirttiği üzere GSI’nin Güney Kıbrıs için gerçekten gerekli olup olmadığı, hem teknik hem de ekonomik açıdan halen büyük bir soru işareti olarak duruyor.
